1) مقدمه
شرکت‌های بیمه در فعالیت بیمه‌گری خود با ریسک‌های متنوع و متعددی روبرو هستند. ماهیت فعالیت شرکت‌های بیمه به عنوان پذیرندگان ریسک در جامعه و نقش آن‌ها در کمک به همه سازمان‌ها برای مقابله با ریسک‌ها، موجب شده است مدیریت ریسک برای شرکت‌های بیمه اهمیت دوچندان داشته باشد. بنابراین بقاء و سودآوری آن‌ها به توانمندی آن‌ها در مواجهه با تغییرات محیط کسب و کار و بهره‌یرداری از فرصت‌های خلق شده بستگی دارد و در نتیجه برای دستیابی به اهداف خود و کاهش اثر نامطلوب نوسانات باید اهمیت ویژه‌ای را برای مدیریت ریسک‌هایی که با آن مواجهند، قائل باشند.
مدیریت ریسک، هسته مرکزی مدیریت استراتژیک در شرکت‌های بیمه است. به عبارتی مدیریت ریسک، فرآیندی سیستماتیکی است که درون سیستم نظارت داخلی یک شرکت، با در نظر گرفتن تمام فعالیت‌های شرکت و با تعهد داشتن نسبت به اهداف سازمان در جهت برآورده ساختن اثربخشی سیاست‌های هیات مدیره به منظور حفاظت از سسرمایه‌گذاری سهامداران و دارایی‌های شرکت و پاسخ‌گویی به موقع به ذینفعان تعبیه می‌شود که به طور پیوسته و رو به رشد در دل استراتژی‌های سازمان جای دارد.

شرکت بیمه تجارت‌نو با آگاهی از اینکه در تمامی حوزه‌های فعالیت خود با ریسک‌های متعددی مواجه است و مدیریت این ریسک‌ها یکی از مهمترین معیارهای موفقیت شرکت در فضای کسب و کار خود می‌باشد، با طرح‌ریزی و استقرار نظام مدیریت ریسک و اتخاذ رویکردی یکپارچه، فعالانه و مستمر برای مدیریت ریسک‌ها در تمامی حوزه‌های سازمانی، در جهت تحقق اهداف خود تلاش می‌نماید. هدف از تدوین این گزارش آگاهی تمامی ذینفعان مرتبط با دامنه، اهداف، مکانیزم ارجاع، سطوح قابل تحمل، شرح وظایف و مسئولیت‌ها در حوزه مدیریت ریسک می‌باشد.

لذا در این راستا به منظور استقرار نظام راهبری و حاکمیت شرکتی مطابق آیین‌نامه شماره 93 مصوب شورای عالی بیمه(آیین‌نامه حاکمیت شرکتی) و دستورالعمل اجرایی آن، با ایجاد دپارتمان مدیریت ریسک در ساختار سازمانی خود و تشکیل کمیته ریسک با حضور مدیران و کارشناسان فنی در حوزه‌های مختلف به عنوان مرجع سیاست‌گذاری و ناظر بر اجرای مدیریت ریسک و پیاده‌سازی سیستم مدیریت ریسک براساس استاندارد ISO-31000 اقدام نموده است.

2) وضعیت ریسک‌های موسسه بیمه
شرکت بیمه تجارت‌نو به منظور یکپارچگی ریسک‌های سازمانی اقدام به طبقه‌بندی انواع ریسک‌ها به صورت زیر نموده و جهت مدیریت، کاهش و کنترل هر کدام از آن‌ها، فرآیندها و رویکردهایی را در نظر گرفته است:

ریسک راهبردی: این نوع ریسک از عوامل محیطی نشات گرفته و تحقق راهبردها و اهداف شرکت را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

ریسک مالی: این نوع ریسک که در امور مالی شرکت‌ها مانند قراردادهای مالی دیده می‌شوند، منابع مالی شرکت‌ها را تهدید می‌کنند و به بررسی ریسک‌هایی در مرود زیانده شدن شرکت و همچنین عدم امکان ایفای تعهدات خود می‌پردازد.

ریسک بیمه‌گری: ریسک‌هایی که موسسه بیمه به دلیل صدور بیمه‌نامه و قبولی اتکایی با آن مواجه است.

ریسک عملیاتی: این ریسک‌ها می‌توانند موجب زیان‌هایی به علت ناکار آمدی سیستم‌ها، ساختارها، ناکار آمدی فعالیت کارکنان و فعالیت‌های متقلبانه باشند.

ریسک بازار: احتما زیان‌هایی که سرمایه‌گذار ممکن است بر اثر نوسان قیمت و عواملی که عملکرد کلی بازار مالی را تحت تاثیر قرار دهد متحمل می‌شود.

ریسک نقدینگی: به ریسک‌هایی گفته می‌شود که بنگاه‌های مالی را در برآورده کردن تعهدات مالی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدتشان تهدید می‌کند. این ریسک‌ها معمولا در زمان‌هایی که تبدیل دارایی‌های غیر جاری به جاری سخت باشد، شرکت‌ها را تهدید می‌کند.

ریسک اعتباری: ریسک‌هایی که موسسه بیمه به دلیل احتمال عدم انجام تعهدات مالی توسط طرف‌های معامله خود با آن مواجه است.

همچنین شرکت بیمه تجارت‌نو یکپارچگی مدیریت ریسک با سایر فرآیندها و سیستم‌های سازمانی را مدنظر قرار داده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

فرآیند مدیریت راهبردی
فرآیند برنامه‌ریزی
فرآیند ارزیابی عملکرد
فرآیند صدور
فرآیند پرداخت خسارت
3) اهداف مدیریت ریسک

حفظ شاخص توانگری مالی شرکت در سطح یک
رشد و ارتقاء بهره‌وری در فرآیندهای شرکت
حفظ ثبات مالی شرکت در مواجهه با ریسک‌ها و رویدادهای محیطی از طریق مدیریت ریسک نقدینگی
توزیع متوازن ریسک در هر یک از رشته‌ها و سبد محصولات شرکت
رشد و بهبود سود عملیاتی در رشته‌های بیمه‌ای
حفظ سطح ریسک‌های عملیاتی خود در ناحیه امن
حفظ سطح ریسک اعتباری شرکت در نواحی امن و احتیاط(ریسک اعتباری)
کاهش نکول مشتریان در پرداخت حق بیمه‌های مربوطه(بهبود در شاخص وصول مطالبات شرکت)
کاهش نکول نمایندگان در پرداخت حق بیمه‌های دریافتی
حفظ سطح ریسک بازار(ارزش در معرض ریسک شرکت) در ناحیه امن
حفظ شاخص شکاف نقدینگی در ناحیه امن(ریسک نقدینگی) و در دسترس بودن منابع نقد در زمان‌های مورد نیاز
پویایی عوامل موثر بر ریسک‌های بیمه‌ای، طبقات و ضرایب مربوط به این عوامل در تمامی محصولات بیمه‌ای
حفظ سطح ریسک سبد محصولات بیمه‌ای شرکت در سطوح تعیین شده
ارتقاء روش تصمیم‌گیری بر مبنای نتایج مدیریت ریسک
نهادینه‌سازی مدیریت ریسک اثربخش در تمامی سطوح و لایه‌های سازمانی شرکت
ترویج فرهنگ یادگیری و مشارکت مستمر کارکنان، شبکه فروش، شبکه خدمات پس از فروش و مشتریان در حوزه مدیریت ریسک
4) فرآیندهای مدیریت ریسک مشتمل بر ساختار سازمانی در موسسه بیمه

5) مقادیر ریسک و نسبت توانگری مالی:
یکی از اهداف و سیاست‌های شرکت بیمه تجارت‌نو حفظ شاخص توانگری مالی است. ریسک‌ها و نسبت توانگری مالی شرکت بیمه تجارت‌نو براساس آیین‌نامه 96 مصوبات شورای عالی بیمه به شرح جدول ذیل می‌باشد:

شرح وظایف جاری و ادواری اکچوئر

➢ حصول اطمینان از تهیه و تدوین نظام‌ها، روش‌های اجرائی و دستورالعمل‌های مناسب در ارتباط با امور محاسبات فنی
➢ بررسی روش‌های اجرائی و دستورالعمل‌های موجود و ارائه پیشنهادات اصلاحی جهت بهبود و پیشبرد فعالیت‌ها
➢ نظارت بر ابلاغ بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط
➢ حصول اطمینان از تعیین نرخ حق بیمه و ذخیره نقدی و دیون مورد نیاز جهت کسب اطمینان از دریافتی‌ها و منافع آتی
➢ حصول اطمینان از انجام محاسبات و برآوردهای مالی مربوط به صنعت بیمه و بررسی تعادل بین درآمدها و هزینه‌های آتی شرکت
➢ حصول اطمینان از شناسایی ریسک‌های غیر قابل حذف و کاهش ناپذیر و ارائه راهکار تامین مالی آن
➢ نظارت و کنترل بر طراحی و بازنگری انجام محاسبات فنی بیمه‌های اموال و اشخاص
➢ نظارت و کنترل بر تحلیل اطلاعات آماری جهت تخمین نرخ مرگ و میر، حوادث، بیماری، از کار افتادگی و بازنشستگی
➢ پایش مستمر ضریب خسارت و میزان تغییر در صدور و خسارت پس از اصلاح نرخ
➢ نظارت و کنترل بر انجام اقدامات لازم جهت فرآهم آوردن منابع مورد نیاز از طرق مختلف برای بازسازی خسارت احتمالی با صرف کمترین هزینه
➢ انجام بررسی‌ها و تحقیقات لازم و تصمیم‌گیری در خصوص نگهداری ریسک یا انتقال آن
➢ محاسبه توانگری مالی شرکت
➢ مطالعه و بررسی جهت یافتن راهکارهایی در رسیدن به حداکثر منافع شرکت با توجه به وضعیت اقتصادی
➢ برقراری ارتباط و تعامل با ادارات، سازمان‌ها و ارگان‌های مربوطه جهت انجام امور محوله
➢ تجزیه، تحلیل، بررسی و مطالعه در ارتباط با سیستم گردش کار در واحد محاسبات فنی بیمه‌های اموال و اشخاص(اکچوئری) و ارائه پیشنهادات اصلاحی جهت بهبود و پیشبرد فعالیت‌ها
➢ شرکت در جلسات مدیریت و ارائه نظرات مشورتی و پیشنهادات تخصصی در زمینه امور مربوطه
➢ تجزیه و تحلیل گزارش‌های واصله و تهیه و تنظیم گزارش‌های توجیهی، تحلیلی و کارشناسی پیرامون فعالیت‌های واحد مربوطه جهت ارائه به مافوق سازمانی
➢ شرکت در سمینارها و دوره‌های آموزشی مرتبط
➢ پیروی از خط‌مشی‌ها، سیاست‌ها، بخشنامه‌ها، آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های جا ری و مصوب شرکت
➢ انجام سایر امور محوله در حدود وظایف از طرف مافوق